«Վարդերի» ու «երազանքների» բախումը
Խորհրդարանական ընտրությունների նախնական արդյունքներով՝ Վրաստանի օրենսդիր մարմին է անցնում 3 կուսակցություն՝ իշխող «Վրացական երազանքը», երկրի նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիի ընդդիմադիր «Միացյալ ազգային շարժումը» և «Վրաստանի հայրենասերների դաշինքը»: Այս մասին վկայում են 99,92%-ի հաշվարկի տվյալները, որոնք հրապարակվել են երկրի ԿԸՀ կայքում: «3699 (99,92%) ընտրատեղամասերի տվյալներով՝ «Վրացական երազանքը» ստանում է ընտրողների ձայների 48,6%,-ը կամ 856 858, «Միացյալ ազգային շարժումը»՝ 27,14%-ը կամ 478 416 ձայն: «Վրաստանի հայրենասերների դաշինքը» ստանում է ընտրողների ձայների 5%-ը կամ 88 032 ձայն»,- հայտնում է ԿԸՀ-ն: Հոկտեմբերի 8-ի ընտրությունները կարելի է համարել Վարդերի հեղափոխությունից հետո Վրաստանի ամենակասկածելի ընտրությունները։ Վրաստանյան մնացած կուսակցությունները չեն հաղթահարում նվազագույն 5%-ի շեմը: Գումարած` բավական հաճախ հաղորդվում էին ընտրախախտումների մասին տեղեկություններ: ԵԱՀԿ դիտորդական առաքելության ղեկավար Իգնասիո Սանչեսը հայտարարել է, որ Վրաստանի խորհրդարանական ընտրությունները տեղի են ունեցել մրցակցային միջավայրում և եղել են լավ կազմակերպված՝ չնայած բռնության մի քանի դեպքերի: Մինչդեռ ԱՄՆ Ազգային ժողովրդավարական ինստիտուտը (NDI) իր հաշվետվության մեջ նշում է, որ հոկտեմբերի 8-ին Վրաստանում անցկացված ընտրությունները սկսվեցին խաղաղ, սակայն հետո եղան բռնությունների և անկարգությունների դեպքեր․ «Ընտրությունների օրը հանգիստ մեկնարկեց, սակայն ավարտին մոտ եղան բռնությունների դեպքեր, դա մեզ համար խիստ անընդունելի է: Չնայած այն բանին, որ եղան որոշակի անկարգություններ, ընդհանուր առմամբ վրաց ժողովուրդը ապացուցեց իր հավատարմությունը ժողովրդավարական ինստիտուտներին»: Այժմ սպասվում է, որ մի շարք ընտրատեղամասերում մեծամասնական թեկնածուների համար, որտեղ նրանցից ոչ մեկը չի հավաքել ձայների անհրաժեշտ քանակություն, կանցկացվի երկրորդ փուլ: Վրաստանի ԿԸՀ նախագահ Թամար Ժվանիան չի բացառել մեծամասնական ընտրակարգով ընտրությունների երկրորդ փուլի անցկացումը մի շարք ընտրական օկրուգներում: Թբիլիսիում ճեպազրույցի ժամանակ նա հայտնել է, որ «ներկա պահին ԿԸՀ-ի աշխատակիցները մշակել են 1415 ընտրատեղամասերի տվյալները մեծամասնական պատգամավորների ընտրությունների միամանդատ օկրուգներում, այդ ուղղությամբ աշխատանքը շարունակվում է»: «Ներկա պահին առկա տվյալները թույլ չեն տալիս ասել, թե քանի օկրուգներում կպահանջվի անցկացնել ընտրությունների երկրորդ փուլ մեծամասնական ընտրակարգով, սակայն, հնարավոր է, որ բավականին մեծ քանակությամբ օկրուգներում հարկ կլինի անցկացնել երկրորդ փուլ»,- նշել է Ժվանիան: Վրաստանի Մառնեուլի քաղաքի ընտրատեղամասերից մեկում, զանգվածային ծեծկռտուք է տեղի ունեցել իշխող «Վրացական երազանք» և նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիի «Ազգային միասնական շարժում» կուսակցությունների համախոհների մասնակցությամբ: Բախման հետևանքով տուժեցին իրավապահներ և այդ թվում Մառնեուլի ոստիկանության պետը: Դեպքի վայրում մոբիլիզացվել էին պարեկային ջոկատներ»: Վրացական հեռուստաալիքները տեսանյութ են հրապարակել դեպքի վայրից. ըստ որոշ տեղեկությունների՝ ծեծկռտուքին մասնակցել է շուրջ 200 մարդ: Ընդդիմադիր «Ազգային միասնական շարժումը» պնդում էր, որ կռիվը սկսել են «Վրացական երազանքի» ակտիվիստները, որոնք ներխուժել են ընտրատեղամաս, իսկ ոստիկանությունը ոչինչ չի արել նրանց կանգնեցնելու համար: Մինչդեռ «Վրացական երազանքից» հայտնել են, որ Սաակաշվիլիի կուսակցության կողմնակիցները սադրանքների են դիմել: Վրաստանի նախագահ Գեորգի Մարգվելաշվիլին հայտարարել է երկրում տեղի ունեցած խորհրդարանական ընտրություններում ձայների հաշվարկի ընթացքում խախտումների մասին. «Ցավոք, ձայների հաշվարկի ժամանակ մի քանի լուրջ խախտումներ են եղել, այդ թվում՝ ագրեսիվ գործողություններ: Բոլոր այդ դեպքերի առնչությամբ անհրաժեշտ է ճիշտ ժամանակին արձագանք, որպեսզի 2016թ. հոկտեմբերին անցկացված ընտրությունները համապատասխանեն միջազգային ստանդարտներին»: «Միասնական ազգային շարժում» կուսակցության ավելի քան 100 կողմնակիցներ Թբիլիսիում երեկ իրենց բողոքի նախազգուշական ակցիան անցկացրեցին ԿԸՀ-ի շենքի մոտ: Ակցիայի մասնակիցների գլխավոր պահանջներից մեկն է ԿԸՀ-ի նախագահ Թամար Ժվանիայի հետ հանդիպումը: «Մենք պահանջում ենք անհապաղ հանդիպում ԿԸՀ-ի նախագահի հետ, որպեսզի կանխենք և դադարեցնենք ընտրությունների կեղծումը»,- հայտարարել է ՄԱՇ-ի առաջնորդներից մեկը՝ Նիկա Մելիան: Նրա խոսքերով՝ «Վրացական երազանք» իշխող կուսակցության ներկայացուցիչները հարձակումներ են իրականացնում այն ընտրատեղամասերի վրա, որոնցում հաղթում է ՄԱՇ-ը: Վրաստանում տարբեր ընդդիմադիր ուժերի ներկայացուցիչներ արդեն խոսել են հոկտեմբերի 8-ին անցկացվող խորհրդարանական ընտրությունները կեղծելու փորձերի մասին և այդ խախտումների համար անվերապահորեն մեղադրել են կառավարությանը և իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցությանը: Վրաստանի նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիի նախկին դաշնակից Գեորգի Վաշաձեն՝ «Բուրչուլաձե -Պետությունը ժողովրդի համար» բլոկի ղեկավարներից մեկը, հատուկ ճեպազրույցում հայտնել է, որ մի քանի ընտրատեղամասում արձանագրվել են կրկնակի քվեարկելու փորձեր. ավելի վաղ այլ ընտրատեղամասերում քվեարկած մի քանի հոգի փորձել են նորից քվեարկել ուրիշ տեղամասերում: «Ընտրական կարուսելի» մասին հայտնել են «Հայրենասերների դաշինքի» առաջնորդներից Իրմա Ինաշվիլին և նրա նախընտրական շտաբի ներկայացուցիչ Մարինա Մոլոդինին: Նրանց տեղեկությամբ՝ իշխող կուսակցությունը 4 միկրոավտոբուսներով «ընտրողների» է տանում տարբեր ընտրատեղամասեր, իսկ ընտրական հանձնաժողովների անդամները միաժամանակ մի քանի մարդու են թույլատրում մտնել խցիկներ: «Ռուսթավի-2» հեռուստաընկերության տեղեկությամբ՝ «ընտրական կարուսելների» փաստեր են արձանագրել նաև «Միացյալ ազգային շարժման» ներկայացուցիչները: Սաակաշվիլիի` Վարդերի հեղափոխությունն ու Իվանիշվիլիի` Վրացական երազանքը Վրաստանը երկու տարբեր ուղղությամբ տանող փուլեր էին, սա արդեն ակնհայտ փաստ է: Եթե Սաակաշվիլիի ղեկավարման շրջանը, բացառությամբ վերջին ժամանակահատվածում բացասական երևույթներին` Վրաստանի զարգացման ու վերելքի փուլ էր, ապա` Իվանիշվիլիի ղեկավարումը Վրաստանը դեպի հետընթաց տանող շրջան է: Վարդերի հեղափոխությունն ու Վրացական երազանքը ցույց տվեցին տարբեր Վրաստաններ, Վարդերի հեղափոխության ու Վրացական երազանքի բախման հետևանքները, թերևս, ապագայում ավելի ակնհայտ կդառնան: Մետաքսյա Շալունց