Ալիևյան ռեժիմի նոր ապտակը
Երեկ Ադրբեջանում սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվե տեղի ունեցավ: ԿԸՀ-ն հանրաքվեն կայացած ճանաչեց։ Ըստ պաշտոնական տվյալների` նախագահի լիազորությունների ժամկետի մեծացմանը կողմ է հանդես եկել ընտրողների 91.2 տոկոսը, ասել է Ադրբեջանի ԿԸՀ նախագահ Մազահիր Փանախովը: Իսկ փոխնախագահների ինստիտուտի սահմանման մասին սահմանադրական դրույթին աջակցություն է հայտնել ընտրողների ավելի քան 89 տոկոսը։ Նախագահ ընտրվելու համար տարիքային սահմանափակման վերացմանը կողմ է արտահայտվել ընտրողների 91 տոկոսը։ Ադրբեջանի քաղաքացիները անկախ Ադրբեջանի պատմության մեջ երրորդ հանրաքվեով որոշեցին նախագահական լիազորությունների ժամկետի՝ 5-ից 7 տարվա երկարացման հարցը, Ադրբեջանում փոխնախագահների պաշտոնների անհրաժեշտության հարցը, ինչպես նաև պետության ղեկավարի և պատգամավորի թեկնածուների համար տարիքային սահամանափակման վերացումը։ Ադրբեջանում սահմանադրական փոփոխությունների հարցով հանրաքվեն անց է կացվում կոպտագույն խախտումներով: Ինչպես հաղորդում է «Ազատություն» ռադիոկայանի ադրբեջանական ծառայությունը, գրանցվել են միևնույն ընտրողների կողմից տարբեր ընտրատեղամասերում մի քանի անգամ քվեարկելու փաստեր: Բացի այդ, կան տվյալներ Խըրդալան քաղաքի ընտրատեղամասում ծրարներով քվեաթերթիկներ լցոնելու մասին: Ընդդիմադիր «Մուսավաթ» կուսակցությունը քվեարկության ընթացքի մոնիթորինգի արդյունքում պարզել է, որ դպրոցի ուսուցիչները հանձնարարում են երեխաների ծնողներին մասնակցել քվեարկությանը մոտակա ընտրատեղամասերում` անկախ այն փաստից, թե որտեղ են նրանք գրանցված: Յուրաքանչյուր ուսուցիչ պետք է ապահովի վեց ծնողի մասնակցություն: Երրորդ ընտրատեղամասում պաշտոնապես գրանցվել է հանրաքվեին մասնակցած 343, իսկ հինգերորդ ընտրատեղամասում` 430 մարդ, սակայն դիտորդները գրանցել են միայն 8 և 5 ընտրողների: Ապշերոնյան ընտրական շրջանում քաղաքացիներին բարձրախոսների միջոցով են կանչում հանրաքվեին մասնակցելու: Ադրբեջանի կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը հրապարակել է տվյալներ այն մասին, որ 15.00-ի տվյալներով հանրաքվեին մասնակցել է ընտրազանգվածի 53.8 տոկոսը: Ադրբեջանի ընդդիմադիր շրջանակները և ոչ իշխանական փորձագետները, սակայն, հերքում են այս տվյալներ` դրանք ուռճացված և հորինված անվանելով: Ադրբեջանի ժողովրդավարական ուժերի ազգային խորհրդի նախագահ Ջամիլ Հասանլըն հայտնում է, որ ժողովուրդը զանգվածաբար հրաժարվել է մասնակցել երկրում սահմանադրական բարեփոխումների հանրաքվեին։ Այս մասին տեղեկացնում է «Ազատություն» ռադիոկայանի ադրբեջանական ծառայությունը: «Հանրաքվեին բնակչության մասնակցության մասին տվյալները, որոնք հայտարարում է Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը, սուտ են: Նրանք, ովքեր քվեարկում են, բյուջետային աշխատակիցներ են: Նրանց հորդորել են դուրս գալ և քվեարկության տպավորություն ապահովել»,- ասել է Հասանլըն` նշելով, որ քիչ առաջ իր կողքով անցել է ընտրական «կարուսելի» մասնակիցների մի խումբ, որը մի ընտրատեղամասից անցնում էր մյուսը: Ընդդիմադիր ազգային խորհրդի ղեկավարը նշել է, որ կառավարությունը չի թույլատրել իրենց դիտորներին հետևել հանրաքվեի ընթացքին: «Երեկոյան Ադրբեջանի կառավարությունը կներկայացնի այն թիվը, որն իրենք նախապես են պատրաստել: Կառավարությունը ստորագրել է համաձայնագիր ինքնակոչ ֆրանսիական և ամերիկյան կազմակերպությունների հետ, որոնք պետք է հետևեն քվեարկության ընթացքին: Կազմակերպությունները կեղծված հարցումներ են անցկացրել: Դրանցից մեկի տվյալներով` հանրաքվեին մասնակցելու է ընտրազանգվածի 86 տոկոսը, իսկ մյուսի տվյալներով` 92 տոկոսը»,- նշել է Հասանլըն` համոզմունք հայտնելով, որ օրվա վերջում հենց այս թվերն էլ հնչեցվելու են: Իլհամ Ալիևի պաշտոնավարման ներկայիս ժամկետը սպառվում է 2018-ին։ Պարզ է, որ այս ամենն արվեց հանուն մեկ քաղաքացու՝ 19-ամյա կրտսեր Ալիևի, ով ներկայումս սովորում է Բաքվի դիվանագիտական ակադեմիայում։ Գործող Սահմանադրությամբ նախագահության թեկնածուն պետք է լիներ առնվազն 35 տարեկան: Այդ նվազագույն շեմը չեղարկվեց, խորհրդարանի պատգամավորի թեկնածուն պետք է լինի 25 տարեկան, նոր Սահմանադրությամբ շեմը իջեցվեց մինչև 18 տարի: Փաստորեն, Ադրբեջանի չափահաս քաղաքացին կստանա և՛ նախագահ, և՛ Միլի մեջլիսի պատգամավոր ընտրվելու հնարավորություն: Ըստ ադրբեջանական ընդդիմության, Իլհամ Ալիևի որդին՝ պապի անունը կրող 19-ամյա Հեյդար Ալիևը կարող է ապագայում հնարավոր ինչ-ինչ արտակարգ քաղաքական հանգամանքներում զբաղեցնել բարձր պաշտոններ: Նույնը հարկ եղած դեպքում կարող են անել առաջին տիկին Մեհրիբան Ալիևան, դուստրերը՝ Լեյլան և Արզուն, կամ էլ մեծ գերդաստանի որևէ այլ վստահելի անդամ: Այսպիսով, աշխարհն այսօրվանից կանգնեց դեմ հանդիպման` ալիևյան ռեժիմի հաստատման նոր փուլի առջև: Մետաքսյա Շալունց