Իսկ քո հարևանը գնալո՞ւ է ընտրության
Եվրոմիությունն արդեն արձագանքել է ընտրական օրենսգրքի ընդունման շուրջ նախօրեին կայացված համաձայնությունը, որն, ինչպես հայտնի է, ձեռք է բերվել 4+4+4 ձևաչափով: «Հայաստանի Հանրապետությունում ընտրական բարեփոխումների վերաբերյալ քաղաքական նոր համաձայնագրի երեկվա ստորագրումը ՀՀ կառավարության իշխող կոալիցիայի և ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցությունների միջև՝ հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների հետ համատեղ քննարկումների արդյունքում, ընտրական բարեփոխումների իրականացմանը նպաստելու գործում դրական զարգացում է: Եվրոպական միության, միջազգային այլ գործընկեր կազմակերպությունների կողմից տրամադրվող ֆինանսավորումը, ինչպես նաև ՀՀ կառավարության ներգրավվածությունը հնարավորություն կտան իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության նոր ընտրական օրենսգրքով նախատեսված տեխնիկական բաղադրիչը: Ընտրական գործընթացի մասնակից կողմերն այժմ պետք է լիարժեք և բարեխիղճ կերպով կյանքի կոչեն ընտրական նոր օրենսդրությունը՝ միջազգային չափանիշներին համապատասխան ընտրական նոր համակարգի և ընթացակարգերի նկատմամբ արժանահավատության, թափանցիկության և հանրային վստահության բարձրացման նպատակով»,- նշված է ԵՄ հայտարարության մեջ: Հիմնական վիճահարույց հարցը, ինչպես հայտնի է, մասնակիցների ցուցակների հրապարակմանն էր վերաբերում: Երկարատև քննարկումներից ու վեճերից հետո, ի վերջո, որոշվեց ընտրությունենրի մասնակիցեների ցուցակները հրապարակել: Վենետիկի հանձնաժողովը, ինչպես հայտնի է, այդ քայլին գնալը դիտարկել էր մարդու իրավունքների, մասնավարապես ընտրական իրավունքի խախտում, հաշվի առնելով, որ այդ կերպ խախտվում է ընտրության գաղտնիության իրավունքը: Հայաստանում անցկացված նախկին ընտրությունների փորձը սակայն ցույց էր տալիս, հիմնական խախտաւումներն արվում են կրկնաքվերակությունների և ընտրության մասնակիցեների թվի արհեստական ուռճացմաբ: Հայաստանի քաղաքական ուժերը, հատկապես ընդդիմադիրները պնդում էին, որ ընտրակեղծիքները բացառելու նպատակով ընտրացուցակների հրապարակումը այլընտրանք չունի: Տևական ժամանակ այս հարցի շուրջ ընթանում էին վեճեր, սակայն, ի վերջո, հաղթել է ընդդիմության տեսակետը: Կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարարի պաշտոնակատար Դավիթ Հարությունյանը նախօերին, խորհրդարանում Ընտրական օրենսգրքի շուրջ հինգ խմբակցությունների միջև համաձայնագրի ստորագրումից հետո լրագրողների հետ զրույցում հայտարարեց, որ որ քվեարկած ընտրացուցակների հրապարակումը խախտում է համարվում, բայց Հայաստանի իշխանությունները որոշեցին գնալ այդ քայլին: «Սա խախտում է Վենետիկի հանձնաժողովի սկզբունքներից մեկը: Այո, ցուցակների հրապարակումը խախտում է, այդ խախտումը չի վերացել: Այլ խնդիր է, որ մենք այս պահին համարեցինք, որ քաղաքական արդյունքը շատ կարևոր է, քան այդ խախտումը և գնացինք այդ քայլին»,- ասաց Հարությունյանը: Թե ինչ կտան մեզ հրապարակված ու կնքված ցուցակները, պարզ կդառա 2017-ի խորհրդարանական ընտրություններեից հետո: Սակայն արդեն իսկ պարզ է, որ այս պահին դեռևս գտնված չէ հրապարկված ցուցակների իսկությունը վերահսկելու մեխանիզմը: ԱԺ պետաիրավական հանձնաժողովի նախագահ Հովհաննես Սահակյանը հայտարարել է, որ հարևանը հարևանին կստուգի, բարեկամը բարեկամին. « միայն այդ սկզբունքով է հնարավոր, իսկ եթե նստեն ազգանուններով ստուգեն, անհնար է»,- ասել էր նա: ՀԱԿ-ից Լևոն Զուրաբյանն էլ ասում է, թե կոչ կանեն համայն հայությանը մտնել և ստուգել: Այսինքն՝ եթե դու գիտես հարևանդ հանրապետությունում չէ, բայց գնում տեսնում ես ցուցակում իր անվան մոտ ստորագրված է, ուրեմեն պետք է բողոք ներկակացնես: Բայց պատկերեցրեք զավեշտի աստիճանը, եթե նույն հարևանը հանկարծ որոշի հայտարարել, որ ինքը մասնեկցել է ընտրությանը: Ինչևէ: Սա, հավանաբար, տիպիկ հայկական վերահսկողության մեխանիզմ է և եթե առաջին գործարկումը բարեհաջող անցնի, ապա կարելի է ընտրական այդ գործիքի նկատմամբ հեղինակային իրավունք գրանցել և այն որպես հաջողված նորարարություն տարածել ողջ աշխարհում: Իսկ Լևոն Զուրաբյանը, Հովհաննես Սահակյանն ու մյուսներն էլ կարող են այս ոլորտի մտավոր բիզնեսով զբաղվել: Դավիթ Մանուկյան