Ռազմաբազա` Հայոց ցեղասպանությունից հրաժարվելու դիմաց
Ռազմաբազա` Հայոց ցեղասպանությունից հրաժարվելու դիմաց Իսկական շանտաժ... Այլ կերպ, քան այսպես, դժվար է բնորոշել այսօր Թուրքիայի իշխանությունների պահանջներն ուղղված Գերմանիայի իշխանությանը` կապված Հայոց Ցեղասպանության վերաբերյալ բանաձևի հետ: Անկարան Բեռլինից պահանջում է հրաժարվել Հայոց ցեղասպանության Բունդեսթագի բանաձևից: Գերմանացի օրենսդիրներին հնարավորություն կտրվի այցելել Ինջիրլիքի ռազմակայան, եթե Գերմանիայի կառավարությունը հրաժարվի Բունդեսթագի՝ Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձևից, ոչ ավել, ոչ պակաս հայտարարել է Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մևլութ Չավուշօղլուն: Հիշեցնենք՝ պաշտոնական Անկարան, վրդովված Գերմանիայի խորհրդարանի կողմից Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձևի ընդունումից, արգելել էր գերմանացի խորհրդարանականների մուտքը ռազմակայան, որտեղ Գերմանիան 6 հետախուզական օդանավ ունի և վառելիքով վերալիցքավորող մի տանկեր՝ դրանցով օժանդակելով «Իսլամական պետության» դեմ Միացյալ Նահանգների գլխավորած կոալիցիայի հարվածներին: Գերմանացի օրենսդիրները սպառնացել են դադարեցնել առաքելությունը, եթե Թուրքիան թույլ չտա իրենց այցելել ռազմակայան: «Դա կախված է Գերմանիայի ձեռնարկած քայլերից: Եթե նրանք անհրաժեշտ քայլեր ձեռնարկեն, մենք թույլ կտանք այցելել: Սակայն, դժբախտաբար, պետք է ասեմ, որ նրանց, ովքեր անարդարացիորեն խառնվում են մեր պատմությանը և մեքենայություններ անում դրա հետ, չի կարող թույլատրվել այդ այցելությունը», Անկարայում հայտարարել է Չավուշօղլուն, հավելելով, թե «անհրաժեշտ քայլեր»՝ նշանակում է Գերմանիայի կառավարության կողմից Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ Բունդեսթագի բանաձևից հրաժարվելը և հստակեցնելը, որ չի սատարում այն: Գերմանիայի ԱԳՆ-ն չի մեկնաբանել Թուրքիայի արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավարի հայտարարությունը՝ նշելով, որ խոսնակ Մարտին Սխեֆերը տվյալ թեմային անդրադարձել է ուրբաթ օրը, երբ նրան հարցրել են Բունդեսթագի բանաձևից կառավարության հրաժարվելու հնարավորության մասին: «Գերմանական Բունդեսթագի բանաձևը գերմանական սահմանադրական մարմնի քաղաքական հռչակագիր է: Կարծում եմ՝ շատ լավ գաղափար է․․․ որ սահմանադրական կառույցները մեկը մյուսի աշխատանքը մեկնաբանեն շատ զգուշորեն, եթե առհասարակ պետք է մեկնաբանեն», - շեշտել է նա: Օրեր առաջ հայտնի դարձավ, որ Գերմանիան պատրաստվում է դուրս բերել զինուժը Թուրքիայի Ինջիրլիքի ավիաբազայից: Գերմանիայի պաշտպանության նախարարն, ըստ էության, չէր հերքել, որ պաշտոնական Բեռլինը կարող է դուրս բերել զինուժը Թուրքիայի Ինջիրլիքի ռազմաբազայից՝ Անկարայի հետ տարաձայնությունների պատճառով: Փաստելով, որ Գեմանիան ցանկանում է աջակցել Իսլամական պետության դեմ ՆԱՏՕ-ի պայքարին Թուրքիայի տարածքից, Ուրսուլա վոն դեր Լեյենը միաժամանակ ընդունել է, որ քննարկվում են այլընտրանքային տարբերակներ՝ եթե զորքերը դուրս բերելու անհրաժեշտություն լինի: Օրերս գերմանական «Շպիգել»-ը, հղում անելով իր աղբյուրներին, գրել էր, թե Բունդեսվերը այժմ դիտարկում է գերմանական 250 հոգանոց զորախումբն ու Tornado- հետախուզական ինքնաթիռները Կիպրոս կամ Հորդանան տեղափոխելու հնարավորությունը, թեև ակնհայտ է, որ դա կբարդացնի կոալիցիոն ուժերի պայքարը ահաբեկիչների դեմ: Պաշտպանության նախարարության աղբյուրները փաստել էին, որ տեղափոխման համար կպահանջվի առնվազն երկու ամիս, և այդ ընթացքում ՆԱՏՕ-ի միացյալ զորախումբը պետք է դադարեցնի հետախուզական թռիչքները Սիրիայում և Իրաքում: Սակայն անգամ դա հետ չի պահում Գերմանիայի իշխանություններին: «Սա Բեռլինի պատասխանն է Թուրքիային, որը մինչև այս պահը արգելում է գերմանացի պատգամավորների մուտքը Ինջիրլիքի ռազմաբազա», - գրել է Շպիգելը՝ հիշեցնելով, որ ՆԱՏՕ-ի անդամ երկու պետությունների հարաբերությունները սրվեցին ամիսներ առաջ, երբ գերմանական Բունդեսթագը գրեթե միաձայն ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը: Դրանից անմիջապես հետո Անկարան սկսեց խոչընդոտներ ստեղծել գերմանական պատվիրակության համար. Պաշտպանության նախարարը գերմանացի զինվորներին կարողացավ հանդիպել տևական բանակցություններից հետո միայն, իսկ գերմանացի օրենսդիրներին Ինջիրլիք այցելելու հնարավորություն այդպես էլ չտրվեց: Երկրի ամենաազդեցիկ քաղաքական ուժերից մեկը՝ փոխկանցլեր Զիգմար Գաբրիելի ղեկավարած Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունը այժմ սպառնում է դեմ քվեարկել Թուրքիայում գերմանական զորախմբի մանդատի երկարաձգմանը: Այդ դեպքում, ամենայն հավանականությամբ, գերմանացիները դուրս կգան Ինջիրլիքից այս տարվա դեկտեմբերին: «Գերմանիայի բանակը հաշվետու է խորհրդարանի առջև, և եթե մեր պատգամավորները իրավունք չպիտի ունենան այցելելու իրենց զինվորներին, ուրեմն բանակը չի կարող մնալ այդ երկրում: Դա միանշանակ է», - անցած ամիս հայտարարեց Գաբրիելը: «Թող բոլորն իմանան, որ գերմանացի զինվորները Ինջիրլիքում երկար չեն մնա՝ եթե թուրքական կողմից համապատասխան վերաբերմունք չլինի», - իր հերթին զգուշացրել էր խորհրդարանի նախագահ Նորբերտ Լամերտը: Հարցը քննարկվել էր անգամ Մերկել - Էրդողան հանդիպման ժամանակ․ ըստ թուրքական լրատվամիջոցների, Թուրքիայի նախագահը Գերմանիայի կանցլերից պահանջել էր հայտարարել, թե Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը չի արտահայտում Գերմանիայի կառավարության տեսակետը, ինչին Մերկելը չէր համաձայնել: Կանցլերը կրկին հայտարարեց, թե շարունակում են բանակցությունները թուրքական կողմի հետ գերմանացի պատգամավորներին Ինջիրլիք թողնելու շուրջ. «Գերմանական զորախումբը արդյունավետ էր գործում այդ բազայում, որը, ինչպես երեկ Թուրքիայի իշխանությունները նշեցին, նաև ՆԱՏՕ-ին է պատկանում: Հուսով եմ, որ այս համագործակցությունը կշարունակվի նաև ապագայում: Սակայն, հստակ է՝ քանի որ Գերմանական բանակը խորհրդարանին է հաշվետու, մեր օրենսդիրները պետք է կարողանան այցելել Ինջիրլիքի ռազմաբազա: Եվ մենք շարունակում ենք այս հարցի շուրջ բանակցությունները թուրքական կողմի հետ»: Այսպիսով` թուրք-գերմանական հարաբերություններում Հայոց Ցեղասպանության հարցը դարձել է լրջագույն խնդիր: Անկարան բացահայտ գործարք է առաջարկում` իր պայմանները ներկայացնելով: Հիշեցնենք, հունիսի 2-ին Բունդեսթագը գրեթե միաձայն ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը: 1915- ի իրադարձությունները 20-րդ դարի առաջին ցեղասպանություն որակող բանաձևին դեմ քվեարկեց ընդամենը մեկ պատգամավոր, արձանագրվեց նաև մեկ ձեռնպահ քվե: Քվեարկությունից առաջ խորհրդարանական բոլոր ուժերը կրկին պաշտպանեցին իշխող կոալիցիայի և ընդդիմադիր կանաչների համատեղ այս նախաձեռնությունը՝ ընդգծելով՝ իրենց նպատակն է ոչ թե մեղադրյալի աթոռին նստեցնել Թուրքիային, այլ ուղերձ հղել, որ պետք է հաշտվել, և դա հնարավոր է միայն սեփական անցյալի հետ առերեսվելու դեպքում: «Ցեղասպանությունից 101 տարի անց կարծում եմ ժամանակն է, որ Գերմանիան՝ որպես երկիր, որը, ցավոք, Օսմանյան կայսրության դաշնակիցն էր, ընդունի՝ ինչ է կատարվել և պատասխանատվություն ստանձնի, ինչը ազդակ կլինի նաև Թուրքիայի համար՝ նոր հայացքով նայելու փաստերին», - հայտարարեց փաստաթուղթն առաջ տանող ուժերից մեկի՝ կանաչների ղեկավար Ջեմ Օզդեմիրը՝ կոչ անելով գործընկերներին չընկրկել պաշտոնական Անկարայից հնչող սպառնալիքների առջև: Իսկ Թուրքիայի սպառնալիքները դեռ շարունակվում են ավելի մեծ թափով... Թամար Բագրատունի