Կարևորը` «առիթը» կա
ԱՄՆ պատվիրակությունն այսօր մեկնում է Թուրքիա՝ իսլամական ընդդիմադիր քարոզիչ Ֆեթհուլլահ Գյուլենի արտահանձնման Անկարայի պահանջները քննարկելու նպատակով: Hurriyet-ի տվյալներով՝ ԱՄՆ պատվիրակությունը, որի կազմում կլինեն արդարադատության նախարարության երեք ներկայացուցիչ և պետդեպարտամենտի մեկ ներկայացուցիչ, օգոստոսի 23-ին և 24-ին հանդիպում կունենա թուրք պաշտոնյաների հետ: Սպասվում է, որ այցի ընթացքում կքննարկվեն Թուրքիայում հեղաշրջման փորձի և Գյուլենի արտահանձնման հետ կապված հարցեր: Ինչպես նշում է պարբերականը, Թուրքիայի արդարադատության նախարարը ԱՄՆ ներկայացուցիչներին կհանձնի փաստաթղթեր, որոնք պահանջում են Գյուլենի արտահանձնումը և պարունակում Թուրքիայում ռազմական հեղաշրջման փորձին Գյուլենի ուղղակի ներգրավվածության ապացույցներ: Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարությունը ռազմական հեղաշրջման փորձից հետո արտերկրից հետ է կանչել մոտ 300 դիվանագետների: Ըստ Anadolu-ի` չի հստակեցնում, թե որ երկրներից են հետ կանչվել դիվանագետները: Նշվում է նաև, որ հետաքննությունից հետո այն դիվանագետները, որոնք ոչ մի կապ չունեն ռազմական հեղաշրջման հետ, կվերադառնան իրենց պաշտոններին: Թուրքիան համառ պայքար է սկսել գյուլենականների դեմ` ոչ միայն Թուրքիայում, այլև այլ երկրներում: Իսլամիստ քարոզիչ Ֆեթհուլլահ Գյուլենի բոլոր կողմնակիցները, ով Անկարայի կողմից մեղադրվում է ռազմական հեղաշրջման փորձի կազմակերպման մեջ, Ադրբեջանում կհայտնաբերվեն՝ հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահի աշխատակազմի արտաքին կապերի բաժնի ղեկավար Նովրուզ Մամեդովը: Օրերս Ադրբեջանի պետանվտանգության ծառայությունը հայտարարել է մի խումբ անձանց ձերբակալության մասին, ովքեր կարող են կապված լինել Գյուլենի շարժման հետ: «Գյուլենի կազմակերպության բոլոր կողմնակիցները կհայտնաբերվեն: Ադրբեջանում այդ կապակցությամբ տարվում է հետաքննություն: Հետաքննությունները ցույց են տալիս, որ Գյուլենի շարժումը կապ ունի երկրում ընդդիմադիր կառույցների հետ: Սակայն Ադրբեջանում իրավիճակի ապակայունացման բոլոր փորձերը խստորեն կկանխվեն»,- ասել է Մամեդովը: Թուրքական հետախուզությունը «գյուլենականների» դեմ պայքար է սկսում նաև Գերմանիայում: Թուրքիայի ազգային հետախուզական կազմակերպությունը (MIT) հարցում է ուղարկել Գերմանիայի դաշնային հետախուզական ծառայությանը (BND)` խնդրելով օժանդակել ընդդիմադիր և իսլամական քարոզիչ Ֆեթուլլահ Գյուլենի կողմնակիցների որոնումներում, որին Անկարան համարում է հուլիսի 15-ին Թուրքիայում ռազմական հեղաշրջման փորձի կազմակերպիչ: MIT-ը գտնում է, որ Գյուլենի բազմաթիվ կողմնակիցներ վերջին շաբաթներին մեկնել են արտասահման, այդ թվում` Գերմանիա, որտեղ մոտ 3 մլն թուրքական արմատներով մարդ է բնակվում: Պետական հեղաշրջման փորձից հետո Թուրքիան գերմանական իշխանություններին 40 դիքում է ուղարկել որոնման մասին և երեք դիմում` քարոզիչի կողմնակիցներին արտաքսելու մասին: Անկարայում հետախուզությունը գտնում է, որ BND-ն պետք է ազդի գերմանական օրենսդիրների վրա, որպեսզի նրանք դյուրացնեն Գյուլենի կողմնակիցների արտաքսման գործընթացը: Թուրքական Haber7 լրատվական կայքի փոխանցմամբ՝ Թուրքիան Գերմանիայից պահանջում է արտահանձնել 62 գործարարի, որոնք մեղադրվում են Ֆեթհուլլահ Գյուլենի շարժման հետ կապված լինելու համար: Գործարարները մեղադրվում են Գյուլենի շարժումը ֆինանսավորելու համար: Ստացվում է այնպես, որ Թուրքիան ու Ադրբեջանը «եղբայրաբար» համառ պայքար են սկսել գյուլենականների դեմ, ինչը, փաստորեն, առիթ է դարձել, որպեսզի նրանք երկրի ներսում «պայքարեն» ընդդիմադիրների դեմ` ձերբակալություններ իրականացնեն մամուլի ներկայացուցիչների, հասարակական կազմակերպությունների ու ընդդիմադիրների նկատմամբ: Այդ «պայքարը» մատուցվում է որպես` ԴԱԻՇ-ի ու գյուլենականների դեմ պայքար, իսկ դրա անվան տակ Թուրքիայի և Ադրբեջանի իշխանություններն ազատ են իրենց բոլոր ապօրինի գործողություններում` հետապնդումների նոր ալիքին «զարկ տալ»: Ադրբեջանն արդեն իսկ թիրախ է «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական կազմակերպության համար: «Ազատություն» ռադիոկայանի ադրբեջանական ծառայությանը տված հարցազրույցում Ադրբեջանի կրոնական համայնքների հետ աշխատանքի գծով պետկոմիտեի նախկին նախագահ Ռաֆիկ Ալիևն ասել է, «Ադրբեջանի անվտանգությանը սպառնում են ԻՊ-ի ահաբեկիչները, և ոչ թե «գյուլենականները»: Դրա հետ միասին փորձագետը հայտարարել է, որ այսօր Ադրբեջանի համար «գյուլենականների» վտանգ չի տեսնում: Ներկա պահին նա հնարավոր վտանգ է տեսնում միայն ԻՊ-ի ահաբեկիչներից: «Վերջին երկու ամիսներին Ադրբեջանում խիստ մեծացել է Մերձավոր Արևելքի երկրներից, հատկապես Իրաքից և Սիրիայից զբոսաշրջիկների թիվը: Ես անգամ դա գնահատում եմ որպես զբոսաշրջության «արաբացում»: Այսօր Ադրբեջան ժամանող զբոսաշրջիկների 40-50 տոկոսը արաբներ են: Գալիս են 7-8 հոգանոց խմբերով: Նրանց մեջ տարեց տղամարդ է, մնացածները կանայք են, նրանք երիտասարդ են` գլուխները ծածկած մուսուլմանական գլխաշորերով: Նրանք խոսում են Ադրբեջանի շրջաններ այցելած զբոսաշրջիկների հետ, տեղեկություններ հավաքում: Նրանց բոլորի միջև լուրջ կապեր կան: Հյուրանոցների անվտանգությունը չի ապահովվում, նրանց բեռը հյուրանոցներում չի ստուգվում», -ասել է Ալիևը: Նա նաև ընդգծել է, որ Ադրբեջանում ոչ թե շատ «գյուլենականներ կան», այլ մարդիկ, որոնք կարող են ահաբեկչական գործողություն կատարել: Այսպիսով, փորձագետը գտնում է, որ Ադրբեջանը կարող է դառնալ ԻՊ-ի հաջորդ թիրախը: Մետաքսյա Շալունց