Վերստեղծում է Օսմանյան կայսրությունը
Հունվարի 21-ին ԱՄՆ փոխնախագահ Ջո Բայդենը երկօրյա այցով ժամանել էր Թուրքիա: Նա Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանն ու Բայդենը քննարկել են նաև Թուրքիայի և Իրաքի միջև վերջերս առաջացած լարվածության լիցքաթափման կարևորությունը «վերջինիս ինքնիշխանության հանդեպ հարգանքի ոգով»՝ հայտնում է Սպիտակ տունը։ Բայդենը նշել է, որ «Քրդստանի աշխատավորական» կուսակցությունը (PKK) և (Սիրիայի քրդերի) «Դեմոկրատական միություն» կուսակցությունը (PYD) տարբեր բաներ են։ Դրա հետ կապված՝ Թուրքիայի վարչապետ Ահմեդ Դավութօղլուն նշել է, որ PKK-ն ու PYD-ն նույնն են, երկուսն էլ ահաբեկչական կազմակերպություն են, որոնց, նրա խոսքերով, անհրաժեշտ է զինաթափել։ Դավութօղլուն Ստամբուլում ԱՄՆ փոխնախագահ Ջո Բայդենի հետ համատեղ մամլո ասուլիսում նշել է, որ Սիրիայի հետ սահմանը ԴԱԻՇ-ի զինյալներից մաքրելն Անկարայի նպատակն է: «Դա Թուրքիայի նպատակն է, և ԱՄՆ-ը մեզ աջակցում է այդ հարցում։ ԴԱԻՇ-ի դեմ սիրիական ընդդիմության մղած պայքարն աջակցություն է ստանում թե՛ Թուրքիայի, թե՛ ԱՄՆ-ի կողմից։ Մենք մտահոգություն ենք հայտնել, որ Ռուսաստանը օդային գործողություններ իրականացնելով կարող է խանգարել այդ պայքարին։ Մենք չենք ցանկանում մեր սահմաններին տեսնել ո՛չ ԴԱԻՇ-ին, ո՛չ PKK-ին, ո՛չ էլ (Բաշար Ասադի) կառավարական ուժերին։ Թուրքիան տարբերություն չի տեսնում ԴԱԻՇ-ի, PKK-ի, Ջաբհաթ ալ-Նուսրայի ու Սիրիայում գործող ահաբեկչական մյուս խմբավորումների միջև»,- ասել է Դավութօլուն։ Մինչ ԱՄՆ-ը ու Թուրքիան իրենց դիրքորոշումներն են ճշգրտում մերձավորարևելյան և տարածարջանային խնդիրներում, Ռուսաստանն ու Թուրքիան շարունակվում են փոխադարձ մեղադրանքները: Թուրքիան առաջին անգամ կարող է պատասխանել Անկարայի նկատմամբ 2015թ. նոյեմբերին սահմանված ռուսական պատժամիջոցներին: «Կոմերսանտ»-ի հաղորդմամբ՝ սահմանափակող միջոցառումները կվերաբերեն մետալուրգիայի ոլորտին: «Որևէ պաշտպանական միջոցառում ռուսական արտադրանքի նկատմամբ, բացի մետաղի գլանվածքից, առայժմ չի ենթադրվում»,- նշել է թերթի՝ Ռուսաստանի և Թուրքիայի առևտրային բանակցություններին իրազեկ աղբյուրը: Իսկ Թուրքիայի վարչապետ Դավութօղլուն Ռուսաստանին կրկին մեղադրել է Սիրիայի խաղաղ բնակչության ռմբակոծությունների համար: Նրա խոսքով` Սիրիայում այլևս անվտանգ տեղ չի մնացել, քանի որ Ռուսաստանը իր օդային հարվածներով Հալեպ և Ազազ վերջին անվտանգ շրջանները վերածել է վտանգավորի, իսկ ռուսական ռումբերը այդ շրջանների դպրոցներում սպանել են ավելի քան 30 աշակերտ: Դավութօղլուն այդ հայտարարությունն արել է Բեռլինում` գերմանա-թուրքական միջպետական խորհրդատվության վերջում: Իսկ Անգելա Մերկելը այդ առիթով ասել է. «Ներկայումս իրադրությունը շատ խառն է, իսկ անվտանգ գոտին իրոք պետք է լինի անվտանգ»: Նա ընդգծել է քաղաքական գործընթացի խթանման անհրաժեշտությունը, որտեղ ներգրավված են Գերմանիայի, Թուրքիայի, ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի ԱԳ նախարարները, ինչպես նաև տարածաշրջանային ուժեր: Մերկելը կրկին նշել է, որ առանց Ռուսաստանի Սիրիայի հակամարտությունը անհնար է լուծել: Իր հերթին պաշտոնական Կահիրեն Թուրքիայից պահանջել է դադարեցնել Եգիպտոսի ներքին գործերին միջամտելը և ընդունել ստեղծված ստատուս քվոն։ Եգիպտոսի ԱԳՆ-ի պաշտոնական ներկայացուցիչ Ահմեդ Աբու Զեյդը նշել է. «Թուրքիան պետք է ուշադրություն դարձնի երկրի ներսում իր քաղաքացիների հանդեպ մարդու իրավունքների ու խոսքի ազատության խախտումների վրա, որոնք ձգտում են հասնել իրենց ազատություններին»։ Իսկ Իրաքի վարչապետ Հայդեր ալ-Աբադինի գնահատականներն ավելի կոշտ էին: Նա հայտարարել է, որ Թուրքիան փորձում է վերստեղծել Օսմանյան կայսրությունը՝ ոտնձգություններ կատարելով հարևանների տարածքային ամբողջականության նկատմամբ: «Թուրքիան մեզ ասում է, թե ինքը մտադիր է պայքարել ԴԱԻՇ-ի դեմ, սակայն ես նրան ազնվորեն պատասխանում եմ՝ դրա վկայությունը չեմ տեսնում»: Վարչապետի խոսքով՝ «Թուրքիան մտադիր է տարածաշրջանում վերստեղծել Օսմանյան կայսրությունը»: Հրեա հանրահայտ գիտնական Նոամ Խոմսկին Թուրքիայի նախագահ Էրդողանին քննադատել և «մարդասպան» է անվանել: Խոմսկին այդպես է արտահայտվել Al Jazeera-ին տված հարցազրույցում՝ արձագանքելով իր և այլ գիտնականների հասցեին Էրդողանի քննադատությանը: Խոմսկին «ահաբեկչական» է անվանել Էրդողանի կառավարության քաղաքականությունը քրդերի նկատմամբ: Հիշեցնենք, որ Խոմսկին և մի շարք հեղինակավոր գիտնականներ քննադատում են Թուրքիայի իշխանություններին՝ գիտնականների հանդեպ ճնշումների համար, որին ի պատասխան քննադատության էին արժանացել Թուրքիայի նախագահից՝ քրդերին սատարող իրենց դիրքորոշման համար: Մետաքսյա Շալունց