Կկայանա՞ Սարգսյան-Ալիև հանդիպում. ՆԱՏՕ-ի Ղարաբաղյան նրբերանգները
Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները երեկվանից Վարշավայում են, որտեղ մեկնարկել է ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը: Լեհաստանի մայրաքաղաք են ժամանել դաշինքի անդամ երկրների առաջնորդները` այդ թվում Միացյալ Նահանգների նախագահ Բարաք Օբաման: Սերժ Սարգսյանը երեկոյան ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովի շրջանակներում հանդիպել է ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերիի հետ: Նրանք քննարկել են Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորմանը վերաբերող հարցեր: Ս.Սարգսյանը բարձր է գնահատել ԱՄՆ-ի` որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրի շարունակական ջանքերը` ուղղված տարածաշրջանում խաղաղության և կայունության ապահովմանը: Ս.Սարգսյանը ևս մեկ անգամ իր երախտագիտությունն է հայտնել պետքարտուղար Քերիին` Ադրբեջանի կողմից ԼՂ-ի նկատմամբ սանձազերծված ապրիլյան ագրեսիայի պատճառով հակամարտության գոտում ստեղծված լարված իրավիճակից դուրս գալուն միտված գործուն քայլերի համար, նաև որոնց արդյունքում կայացան Վիեննայի և Սանկտ Պետերբուրգի հանդիպումներն ու ընդունվեցին համատեղ հայտարարություններ: Սարգսյանն ու Քերին անդրադարձել են հուլիսի 6-ին ՌԴ-ի և ԱՄՆ-ի նախագահների միջև տեղի ունեցած հեռախոսազրույցի ընթացքում ԼՂ հիմնախնդրի կարգավորման վերաբերյալ քննարկված հարցերին: Զրուցակիցները ևս մեկ անգամ կարևորել են Վիեննայում և Սանկտ Պետերբուրգում կայացած հանդիպումների ժամանակ ձեռքբերված պայմանավորվածությունների անվերապահ կենսագործումը: ՆԱՏՕ-ի հարթակը մինչ այժմ չի համարվել Ղարաբաղյան, ավելին, այնտեղ, երբեմն, ընդունվել են հայտարարություններ՝ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության պաշտպանության վերաբերյալ: Սակայն ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը` «Ազատության» հարցին ի պատասխան նշել է, որ ակնկալում է, որ գագաթնաժողովի եզրափակիչ ակտում անդրադարձ կլինի նաև Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությանը: «Մենք կոչ ենք անում երկու կողմերին թուլացնել լարվածությունը, զերծ մնալ բռնությունից և միայն բանակցությունների ճանապարհով գտնել հակամարտության խաղաղ լուծումը: Մենք կաջակցենք հակամարտության խաղաղ կարգավորման բոլոր ջանքերին», - ասել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը գագաթնաժողովի մեկնարկին: Իսկ Հարավային Կովկասում և Կենտրոնական Ասիայում Հյուսիսատլանտյան դաշինքի գլխավոր քարտուղարի հատուկ ներկայացուցիչ Ջեյմս Ափաթուրայը, իր հերթին, նշել է. «Մենք մտահոգված ենք այս խնդրով, և դա առավել ակնհայտ էր ապրիլյան քառօրյա բախումների ժամանակ, որոնք իրենց բնույթով տարբերվում էին մինչ այդ արձանագրվող՝ փոքր մասշտաբի միջադեպերից: Բարեբախտաբար, երկու երկրներն էլ զերծ մնացին, իմ կարծիքով, շատ վտանգավոր այդ իրավիճակից», նկատել է Ափաթուրայը՝ շարունակելով «Նախագահները հանդիպեցին, ԱՄՆ-ը, ՌԴ-ն, Ֆրանսիան ակտիվ ջանքեր գործադրեցին, և այժմ, կարծում եմ, իրավիճակը մի փոքր ավելի լավ է, սակայն կարող է կրկին սրվել, և շատ կարևոր է, որ կարգավորման համար ավելի մեծ ջանքեր գործադրվեն»: «Հիմա շատ գաղափարներ կան բանակցային սեղանին, Ադրբեջանի ԱԳ նախարարն էր վերջերս ՆԱՏՕ-ում՝ հայաստանցի գործընկերոջ այցից հետո, երկուսն էլ հստակ ներկայացրին իրենց մոտեցումները; Մենք իսկապես հավատում ենք, որ ստատուս քվոն չի կարող այսպես երկար շարունակվել, այն պետք է փոխվի, և դա պետք է արվի բանակցությունների միջոցով», - նշել է Ափաթուրայը: Ադրբեջանի նախագահն արդեն հանդիպել է Վարշավա ժամանած ԵԱՀԿ ՄԽ-ի համանախագահների հետ: Մինչև այս պահը, սակայն, պաշտոնապես չի հաղորդվել Սարգսյան - Ալիև հնարավոր հանդիպման մասին, թեև ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը Թվիթերում գրել էր, որ ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը հնարավորություն է՝ ղարաբաղյան հակամարտության հարցը Հայաստանի և Ադրբեջանի հետ քննարկելու համար: ՆԱՏՕ-ի նախորդ գագաթնաժողովում` երկու տարի առաջ, հիշեցնենք, որ հենց Միացյալ Նահանգների պետքարտուղար Զոն Քերրին էր նախաձեռնել երկու նախագահների հետ հանդիպումը: Այդ ժամանակվանից շատ ջրեր հոսեցին, այժմ մի այնպիսի իրավիճակ է, երբ բոլորն են հասկանում, որ էսկալացիան կարող է վերսկսվել ցանկացած օր, իսկ Ադրբեջանի վերցրած դադարը` ձևական է, Բաքուն շփման գծում ժամանակ առ ժամանակ դիվերսիոն ներխուժումների փորձեր է անում` «հիշեցնելով» իր մասին: Մոսկվան ամեն գնով ձգտում է համոզել, որ ապրիլյան պատերազմի ընդլայնումն ինքն է կանխել, մոռանալով, որ դրանով կանխել է հայկական ուժերի առաջխաղացումը: Այսօր, սակայն, հայկական կողմը չպետք է հիմնվի բացառապես ռուսական միջնորդության վրա, առավելևս հույս դնի: Արևմտյան բոլոր կառույցների հետ աշխատանքը խիստ կարևոր է. ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում ՌԴ-ին չպետք է ընձեռել «ղեկավարի» պաշտոն, դրա հետևանքները ծանր են լինելու: Թերևս, հենց այս մտավախությունն ունենալով` Վաշինգտոնն ակտիվորեն ցույց է տալիս, որ ուշադրության առանցքում է պահում Ղարաբաղյան օրակարգը, դրա ապացույցն էր Օբամա-Պուտին հեռախոսազրույցում` ԼՂ խնդրի քննարկումը: ՆԱՏՕ-ի հարթակում ղարաբաղյան` ակտիվացած թեման ինքնին դրական փաստ է: Բայց պաշտոնական Երևանը, հուսանք, կարողացել են անել քայլեր, որոնք Ալիևի նկատմամբ ճնշումների գործադրման հարցում որոշակի հաջողությունների հասնել: Թամար Բագրատունի