Ինչ սխալ է գործում Արևմուտքը` սիրաշահելով Ալիևին
Ադրբեջանում բռնությունների շարունակման դեպքում պատժամիջոցների սահմանումը կդառնա անխուսափելի Ադրբեջանի նկատմամբ Արևմուտքի երկակի վերաբերմունքը ժամանակ առ ժամանակ քննարկման առարկա է դառնում: Մի կողմից ակնհայտ է Ադրբեջանում ժողովրդավարության վիճակը, մյուս կողմից` Ադրբեջանը լրջորեն «աշխատում» է ադրբեջանամետ եվրոպացիների խումբ ունենալու ուղղությամբ: Լոնդոնի «Բաց Ռուսաստան» ակումբում օրերս ելույթ է ունեցել ամերիկացի ներդրող և ֆինանսիստ Ջորջ Սորոսը և ուշագրավ դիտարկումներ արել Ադրբեջանի վերաբերյալ: Խոսելով հետխորհրդային տարիների մասին` Սորոսը նշել է. «Յուրաքանչյուր երկիր եզակի է: Երկրներից մեկը, որի հանդեպ Արևմուտքը, ցավոք, վերաբերվում է չափազանց բարեսրտությամբ, Ադրբեջանն է, որտեղ տիրում է բավական տհաճ բռնապետական ռեժիմ: Ինձ վիճակվել է մի քանի անգամ ուղղակիորեն վիճել այդ երկրի նախագահի հետ: Նա հաճախ ձևացնում է, թե չի կրում պատասխանատվություն Ադրբեջանում բռնաճնշումների համար: Սակայն ինձ հետ զրույցում նա այնքան խորը գիտելիք է ցուցաբերում, թե ինչ պայմաններում են նստած բանտում այս կամ այն քաղաքական բանտարկյալները, ինչ մեղադրանքներով, և այդպես շարունակ… Այնպես որ, այդ ամենն ընդամենը երկերեսանիություն է: Նա շատ բանի համար է պատասխան տալիս և օգտագործում է բռնաճնշումները: Նա փորձում է գոհացնել Արևմուտքին՝ ցուցադրելով նավթի նոր պոտենցիալ հանքահորեր: Կարծում եմ՝ Արևմուտքը մեծ սխալ է թույլ տալիս՝ աջակցելով նրան: Ես կարող եմ երկար շարունակել, սակայն փաստը, որ երկրներն այնքան նման չեն միմյանց, ապացույցն է այն բանի, որ նրանց նկատմամբ հարկավոր է լրջորեն վերաբերվել: Դա պարզապես խորհրդային համակարգի հետխորհրդային շարունակությունը չէ»: Թբիլիսիում ԵԱՀԿ ԽՎ նստաշրջանի ժամանակ լսումներ են անցկացվել Ադրբեջանում մարդու իրավունքների ոլորտում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ: Լսումներին ելույթ է ունեցել ԱՄՆ Կոնգրեսի Հելսինկյան հանձնաժողովի ղեկավար Քրիս Սմիթը, ով Ադրբեջանում Ժողովրդավարության ակտ օրինագծի հեղինակն է, որը նախատեսում է պատժամիջոցներ սահմանում մարդու իրավունքների խախտումներին մասնակից բարձրաստիճան պաշտոնյաների դեմ: Սմիթը հայտարարել է, որ եթե Ադրբեջանում չդադարեցվեն բռնությունները, ապա պատժամիջոցների սահմանումը կդառնա անխուսափելի: ՄԻԵԴ-ն Ադրբեջանի կառավարությանը 230 հազար եվրո տուգանք է սահմանել Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանն օրերս հրապարակել է Ադրբեջանի գծով 18 բողոքների վերաբերյալ իր վճիռը, որով ադրբեջանական կառավարությանը 230 հազար եվրո տուգանք է սահմանել: Այս մասին հայտնել է փաստաբան Ասաբալի Մուստաֆաևը՝ նշելով, որ եղել է ՄԻԵԴ-ում քննված 18 գործերից 13-ի գծով ներկայացուցիչ: Նրա խոսքով` իր պաշտպանյալները բողոքել են ցույցերում մասնակցելու համար վարչական ձերբակալությունների համար: ՄԻԵԴ-ն Ադրբեջանին մեղավոր է ճանաչել «ազատության և անձնական անձեռնմխելիության», «արդարացի դատաքննության իրավունք», «ապօրինի պատիժ», «ազատ հավաքվելու իրավունք» հոդվածների խախտումներով: Այդ գործերով Ադրբեջանի քաղաքացի հանդիսացող տուժածների համար ՄԻԵԴ-ն ադրբեջանական կառավարությանը պարտավորեցրել է 165 հազար եվրո վճարել, և ևս 65 հազար եվրո՝ մնացած գործերով տուժածներին: «Լրագրողներ առանց սահմանների» (RWB) միջազգային լրագրողական կազմակերպությունը դատապարտել է քաղաքական վտարանդի, լրագրող Գանիմաթ Զահիդի երկու ազգականներին Ադրբեջանում 6 տարով ազատազրկման դատապարտելու մասին որոշումը։ Նրանք դատապարտվել են հնարովի մեղադրանքներով՝ թմրանյութեր պահպանելու համար, ինչը հաճախակի է օգտագործվում կառավարության քննադատների դեմ Ադրբեջանի ավտորիտար ռեժիմի կողմից։ Գանիմաթ Զահիդի երկու ազգականների՝ Ռովշան Զահիդովի ու Ռուֆաթ Զահիդովի հանդեպ դատավճիռը կայացվել է հունիսի 28-ին, ինչը տեղի է ունեցել այն բանից հետո, երբ նրանք գրեթե մեկ տարի են անցկացրել նախնական կալանքի մեջ։ Զահիդը «Ադրբեջանական ժամ» անվանմամբ հեռուստատեսային ծրագրի հաղորդավարն է, որը հեռարձակվում է արտերկրում և «Ազադլիգ» թերթի գլխավոր խմբագիրը։ Հիշեցնենք, որ Ադրբեջանը RWB-ի «Մամուլի ազատությունն աշխարհում» զեկույցում զբաղեցնում է 163-րդ տեղը՝ 180 երկրից։ Հարավային Կովկասում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Հերբերտ Զալբերը հուլիսին կայցելի Ադրբեջան: Նա բարձր մակարդակով մի շարք հանդիպումներ կունենա, կքննարկի ԼՂ հակամարտության կարգավորումը: Միջազգային հանրությունը, վաղ, թե ուշ, պետք է գիտակցի, որ Ադրբեջանի նկատմամբ երկակի ստանդարտների կիրառմամբ նպաստում է ոչ միայն այդ երկրում բռնատիրության հաստատմանը, այլև Ադրբեջանում Ալիևյան ռեժիմը սպառնալիք է տարածաշրջանում` ԼՂ հակամարտության բռնկման առումով: ԼՂ խնդիրը երկրի ներսում հետապնդումների ու սեփական իշխանության ամրապնդման միջոց է դարձել Ալիևի համար: Իսկ նման պայմաններում արևմուտքի, երբեմն, բարեհաճ վերաբերմունքն էլ ավելի սանձարձակ է դարձնում Ալիևին և նրա իշխող թիմին: Մետաքսյա Շալունց