Կորոնավիրուսի տնտեսական էֆեկտը. որոշ երկրներում ճգնաժամ կսկսվի
Միջազգային մամուլում ակտիվ քննարկվում է նավթի համաշխարհային գնի ռեկորդակին անկումը` կորոնավիրուսի տարածման պատճառով: Մարտի 9-ի դրությամբ նավիթ միջազգային գները իջել են 30 տոկոսով: Համաշխարհային մամուլում ըեղեի ունեցածը բնորոշվել է որպես նավթային շուկայի փլուզում: 2019 թվականի հունիսին Պուտինը Պետերբուրգի միջազգային տնտեսական ֆորումում հայտարարել է, որ Մոսկվային ձեռնտու է բարելի դիմաց 60-65 դոլար գինը: Նա ավելացրել է, որ ՌԴ բյուջեում դրված է 40 դոլար գինը: Այդ ժամանակ Brent նավթի գինը հունվարից հետո առաջին անգամ նվազեց 60 դոլարից: Որոշ փորձագետների կարծիքով` նավթի ներկայիս գնանկումը հիշեցնում է ԽՍՀՄ փլուզմանը նախորդած վիճակին:
Էներգետիկայի միջազգային գործակալությունը (ԷՄԳ) 2020 թվականին նավթի պահանջարկի կանխատեսումն իջեցրել Է օրական 1,1 մլն բարելով: ԷՄԳ-ի տվյալներով՝ նավթի պահանջարկն այս տարի 2009 թվականից ի վեր առաջին անգամ օրական 90 հազար բարելով կնվազի` ի համեմատ մեկ տարի առաջվա պահանջարկի: «2020 թվականի առաջին եռամսյակում նավթի պահանջարկը Չինաստանում տարեկան արտահայտությամբ օրական ընկել Է 1,8 մլն բարելով, աշխարհում այդ ցուցանիշը նվազել Է օրական 2,5 մլն բարելով: Մենք հնարավոր ենք համարում, որ նավթի պահանջարկը մինչեւ նորմալին մոտ ցուցանիշներ կվերականգնվի 2020 թվականի երկրորդ կիսամյակում»,-նշվում Է հաշվետվության մեջ: ԷՄԳ-ն նշում Է, որ այս տարի վերջին տասնամյակի ընթացքում առաջին անգամ հնարավոր Է նավթի համաշխարհային պահանջարկի նվազումը Չինաստանում սպառման կրճատման պատճառով, որին 2019 թվականին բաժին Էր ընկնում նավթի համաշխարհային պահանջարկի աճի ավելի քան 80 տոկոսը, ինչպես նաեւ առեւտրի ծավալների նվազման եւ ճանապարհորդությունների պահանջարկի անկման ֆոնին:
Կատարվածից, բնականաբր առաջինը տուժել են նավթային երկրների տնտեսությունները: Ռուսաստանը տնտեսոությունը լրջորեն տուժել է : Շեշտակի ընկել է ռուբլու փոխարժեքը, որը իր պատմական նվազագույնի էր հասել 2016 թվականի հունվարին: Այդ ժամանակ դոլարի փոխարժեքը կազմել էր 85.75 ռուբլի, եվրոյինը՝ 93.60: Հետո նավթի գինն ու ռուբլու փոխարժեքը որոշ չափով վերականգնվեցին:
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը մինչ այս հայտարարել էր, որ նավթի գները չափազանց բարձր են: Այս հայտարարությունը նա արել է, երբ «սեւ ոսկին» մոտ 73 դոլար էր մեկ բարելի դիմաց: Այսօր նա հայտարարել է, որ նավթի գնանկումից կշահեն սպառողները:
Հայաստանի Հանրապետության Կենտրոնական բանկն անդրադարձել է կորոնավիրուսի պատճառով տեղի ունեցող համաշխարհային տնտեսական զարգացումներին։
«ՀՀ Կենտրոնական բանկը ուշադիր հետևում է կորոնավիրուսի պատճառով տեղի ունեցող համաշխարհային տնտեսական զարգացումներին։ Այս պահի գնահատականների համաձայն ակնկալվում է, որ այդ ազդեցությունները թե՛ համաշխարհային տնտեսության, և թե՛ ՀՀ տնտեսության վրա կլինեն կարճաժամկետ։ Այնուամենայնիվ Կենտրոնական բանկը մշտադիտարկում է համաշխարհային տնտեսության, ֆինանսական և ապրանքահումքային շուկաների զարգացումները և գնահատում է այն կարճաժամկետ ազդեցությունները, որոնք կարող են գրանցվել ՀՀ տնտեսության վրա։ Անհրաժեշտության դեպքում Կենտրոնական բանկը մշտապես պատրաստ է արձագանքել՝ ապահովելով գների և ֆինանսական կայունությունը Հայաստանի Հանրապետությունում»,- նշված է հաղորդագրության մեջ:
Փաստորեն, եթե կորոնավիրուսի զարգացումները շարունակվեն, ապա որոշ երկրներում տնտեսական ճգնաժամ կսկսվի:
Հայկ Դավթյան