Ռուսական զենքի «ոդիսականը»
Պետական դումայի ԱՊՀ գործերով ու եվրասիական ինտեգրման կոմիտեի նախագահի առաջին տեղակալ Կոնստանտին Զատուլինը «Ազատության» հետ զրույցում անդրադարձել է ՀԱՊԿ անդամների կողմից Ադրբեջանին սպառազինության մատակարարումներին։
Տարիներ է, ինչ Հայաստանից քննադատություն է հնչում, որ ՀԱՊԿ անդամները, սպառազինություն մատակարարելով Ադրբեջանին, խախտում են ղարաբաղյան հակամարտության գոտու հավասարակշռությունը: Ռուսաստանը մտադի՞ր է փոխել իր քաղաքականությունն այս հարցում: Այս հարցին Զատուլինը պատասխանում է. «Զուր եք այդ հարցն ինձ տալիս, որովհետև չեմ զբաղվում զենքի առևտրով և կապ չունեմ այդ ոլորտում ընդունվող որոշումների հետ: Կարող եմ ասել՝ իրոք, Ռուսաստանը սպառազինություն է մատակարարել Ադրբեջանին և շարունակում է սպառազինություն մատակարարել Հայաստանին՝ ընդ որում տարբեր պայմաններով: Հայաստանը՝ որպես ՀԱՊԿ անդամ, օգտվում է զեղչերից ու արտոնություններից՝ սպառազինության շատ տեսակներ, փաստորեն, ստանալով անվճար կամ վարկային գծի օգնությամբ, որը բավականին արտոնյալ պայմաններով է և ընթացիկ որևէ ծախսեր չի պահանջում:
Ինչ վերաբերում է ՀԱՊԿ-ին, ապա դաշինքի շրջանակում որևէ ընդհանուր որոշում չի կայացվել, թե արդյոք պետք է սպառազինություն մատակարարել երրորդ երկրներին: Ինչպես գիտեք, Ռուսաստանը զենքի առևտրով է զբաղվում ողջ աշխարհի հետ և այդ շուկաներում մրցակցում է ԱՄՆ ու այլ պետությունների հետ: Անկասկած, Ադրբեջանն ունի բավարար կարողություններ՝ սպառազինություն գնելու համար: Գնում է ոչ միայն Ռուսաստանից, նաև, օրինակ, Իսրայելից ու այլ երկրներից: Արդյոք ճի՞շտ եմ համարում, որ Ռուսաստանը սպառազինություն է մատակարարել Ադրբեջան, ճիշտ չեմ համարում, որ Ադրբեջանը կիրառել է այդ սպառազինության մի մասը 2016թ․ ապրիլին:
Ընդհանրապես, կարծում եմ, որ Ադրբեջանը խելամիտ չի վարվել՝ զանգվածաբար խախտելով զինադադարը 2016թ. ապրիլին: Հանդես եմ գալիս ղարաբաղյան խնդրի խաղաղ կարգավորման օգտին և այս առումով հույս ունեմ, որ մեր համապատասխան պետական մարմինները, ընկերությունները որոշակի հետևություններ են արել: Նաև հույս ունեմ, որ այստեղ Ռուսաստանին ինչ-որ բանում հանդիմանելու, մեղադրելու պատճառներ քիչ կլինեն:
Բայց Հայաստանը ՀԱՊԿ անդամ է, Ադրբեջանը՝ ոչ, հարցին, Զատուլինը պատասխանում է. «Չէ՞ որ այդ հարցի պատասխանը միասին պարզեցինք․․․ ՀԱՊԿ անդամ չհանդիսացող Ադրբեջանն այդ սպառազինությունը գնում է շուկայական գներով, իսկ ՀԱՊԿ անդամ Հայաստանն այն ստանում է, փաստորեն, անվճար»:
Փաստորեն, Ռուսաստանին չի անհանգստացնում, որ Ադրբեջանը շատ է գնում, հավասարակշռությունը չի պահպանվում:
Բացի այդ, Ռուսաստան-Հայաստան հարաբերություններն այն մակարդակի չեն, որ հայկական իշխանություններին հաջողվի պաշտոնական Մոսկվայից ստանալ հավաստիացում, որ Ռուսաստանը Հայաստանին ու Ադրբեջանին կզինի հավասար, կամ՝ Հայաստանին, որպես իր ռազմավարական դաշնակից, կզինի ավելի, քան՝ Ադրբեջանին:
Մետաքսյա Շալունց