Ում դիմել, եթե ուզում եք ոչխար բուծել
Գործադիրը որոշում է ընդունել ՀՀ-ում 2019-2023 թթ. ոչխարաբուծության և այծաբուծության զարգացման պետական աջակցության ծրագիրը հաստատելու մասին:
Համաձայն վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած պարենային հաշվեկշռի տվյալների` հանրապետությունը ինքնաբավ է ոչխարի մսի գծով, և այդ ցուցանիշը կազմում է 138.9 տոկոս: Սա նշանակում է, որ ճյուղի զարգացման նպատակը արտահանման նպատակով է արվում։ Հարկ է նշել, որ վերջին 4 տարիների ընթացքում հանրապետությունից տարեկան արտահանվել է միջինը 21.6 հազար գլուխ ոչխար և 2.1 հազար տոննա ոչխարի միս: Միայն 2019 թվականին (մայիսի 31-ի դրությամբ), ըստ օպերատիվ տվյալների, հանրապետությունից արտահանվել է 9.5 հազար գլուխ ոչխար և 21 տոննա ոչխարի միս: Արտահանման հիմնական ուղղություններն են՝ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը, Արաբական Միացյալ Էմիրությունները, Քաթարը, Քուվեյթը, Վրաստանը: Արտահանման ցուցանիշները վկայում են, որ արտաքին շուկայում ոչխարի միսն ունի մեծ պահանջարկ:
- Ի դեպ, 1991 թվականին ոչխարների գլխաքանակը կազմել շուրջ 1.0 միլիոն։ Հետագա տարիներին այն նվազել է և արդեն 1998 թվականին կազմել է 521.0 հազար: Վերջին տարիներին ևս նկատվում է ոչխարների և այծերի գլխաքանակի նվազեցման միտում, որի հետևանքով հանրապետությունում ոչխարների և այծերի գլխաքանակը, 2019 թվականի հունվարի մեկի դրությամբ, կազմել է 638.2 հազար գլուխ՝ 2015 թվականի նույն ժամանակահատվածում գրանցված 745.8 հազար գլխի դիմաց: Հույս կա սակայն, որ ծրագրի շրջանակում ձեռք բերված բարձր տոհմային կենդանիների շնորհիվ մինչև 2027 թվականը շուրջ 100 հազարով ոչխարների սերունը Հայաստանում կավելանա:
Էկոնոմիկայի փոխնախարար Ավագ Ավանեսյանի խոսքով՝ ոչխարաբուծությունն առավել մեծ ներուժ ունեցող ոլորտներից է, և միջազգային գները, ինչպես նաև ոլորտում տիրող իրավիճակը հուշում են, որ այս ներուժը հնարավոր է իրացնել առաջիկա տարիներին: Ոչխարաբուծության պետական ծրագրի նպատակն է` պետական աջակցության մեխանիզմների, մասնավորապես, մատչելի վարկավորման պայմանների կիրառման և կատարված ծախսերի փոխհատուցման միջոցով հանրապետությունում ոչխարաբուծության և այծաբուծության զարգացման համար նպաստավոր պայմանների ստեղծումը, որը կնպաստի արտաքին շուկայում Հայաստանի մրցունակության բարձրացմանը: Ծրագրի արդյունքում նախատեսվում է, որ տնտեսվարողներին հնարավորություն կընձեռվի մատչելի պայմաններով ձեռք բերել (ներկրել) շուրջ 30 հազար գլուխ տարբեր սեռահասակային խմբերի մանր եղջերավոր կենդանիներ, կբարձրանա ճյուղի շահութաբերության մակարդակը, կավելանան ոչխարաբուծական և այծաբուծական արտադրանքի և արտահանման ծավալները և այլն:
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի առաջարկով` Էկոնոմիկայի փոխնախարարը ներկայացրել է ընթացակարգերը, որպեսզի ծրագրով հետաքրքրվող տնտեսվարողները տեղյակ լինեն, թե ինչ քայլեր պետք է անել՝ ո՞ւմ դիմել, ի՞նչ ժամկետում և ի՞նչ պայմանների պետք է բավարարել՝ ծրագրից օգտվելու համար: Նշվել է նաև, որ Համաշխարհային բանկի հետ նախնական պայմանավորվածություն կա՝ տեղական տոհմային ոչխարաբուծության զարգացմանն ուղղված աշխատանքներն սկսելու համար:
Ըստ այդմ` ոչխարապահներին տրամադրվելու են վարկեր ՀՀ դրամով, առավելագույնը12 % անվանական տոկոսադրույքով:
Ծրագրի շրջանակներում կսուբսիդավորվի յուրաքանչյուր շահառուի կողմից մեկ գլուխ` 450 հազար ՀՀ դրամ արժեքով ձեռք բերված կենդանու համար փաստացի վճարված գումարը: Այս գումարը, սակայն, տարվա կտրվածքով չի կարող ավել լինել 900 մլն ՀՀ դրամից:
Իսկ միայն 2019 թվականի, այսինքն` այս տարվա համար նախատեսվել է ոչ ավել, քան 450 մլն դրամը:
Հայկ Դավթյան