Նոր օդանավեր ու ուղղաթիռներ Պուտինից՝ Էրդողանին
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը և Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը երեկ հանդիպեցին մերձմոսկովյան Ժուկովսկի քաղաքում: Երկու երկրների ղեկավարները քննարկեցին սիրական պատերազմի և ռուս-թուրքական հարաբերությունների զարգացման հետ կապված հարցեր։ Այս մասին հաղորդվում է Կրեմլի պաշտոնական կայքում հրապարակված հայտարարությունում։
Մոսկվան և Իրանը Սիրիայի կառավարության հիմնական ռազմական աջակիցներն են: 2015-ից Ռուսաստանը էականորեն մեծացրել է իր ռազմական ներկայությունը Սիրիայում, ուղարկելով այնտեղ մոտ 4000 զինվորական և ռազմական կործանիչներ։
Էրդողանի այցը համընկավ Սիրիայի զինված ուժերի կողմից Իդլիբ նահանգում ապստամբների դիրքերին ավիահարվածներ հասցնելու հետ, որտեղ Ռուսաստանը և Թուրքիան ապառազմականացված գոտիներ են ստեղծել:
Նախօրեին Պուտինի հետ հեռախոսազրույցի ժամանակ Էրդողանն ասել էր, որ Բաշար Ալ-Ասադի ռեժիմի կողմից Իդլիբում բռնությունների հետ կապված մտահոգություններ ունի և հույս կա, որ այս խնդիրները կլուծեն։ Էրդողանն օրերս ասել է, որ Թուրքական զինուժը շուտով կմտնի Սիրիա։
Թուրքիան, որը պաշտպանում է սիրիական ապստամբ ուժերին, որոնք փորձում են տապալել Ասադի ռեժիմը, համագործակցում է ԱՄՆ-ի հետ Թուրքիայի սահմանի մերձակայքում անվտանգության գոտի ստեղծելու ուղղությամբ: Թուրքիան միաժամանակ ընդդիմանում է ԱՄՆ աջակցությանը Սիրիայի քրդերին։
Այսպես, Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը կրկին այցելեց Ռուսաստան: Նա Վլադիմիր Պուտինի հետ մասնակցել է Ժուկովսկիի ավիատիեզերական ցուցահանդեսի բացմանը:
Էրդողանն ու Պուտինը ելույթներ են ունեցել, դիտել ցուցադրված տասնյակ օդանավերի նմուշները: Օդանավերի, ուղղաթիռների մեջ են մտել, Պուտինը Էրդողանի համար նույնիսկ պաղպաղակ է գնել: Փողը Պուտինն է տվել՝ ասելով, որ հյուրի պաղպաղակի համար, իհարկե, ինքը պետք է վճարի: Իր ելույթում Էրդողանն ասել է, որ Թուրքիան և Ռուսաստանը ձգտում են երկկողմ առևտրի չափը ներկայիս 25 միլիարդ դոլարից հասցնել 100 միլիարդ դոլարի:
S-400 հակաօդային պաշտպանության համակարգերի գործարքից հետո Ռուսաստանը Թուրքիային հիմա առաջարկում է Su-57 ռազմական նորագույն կործանիչներ գնել, հատկապես երբ Վաշինգտոնը հրաժարվում է Թուրքիային վաճառել F-35 ռազմական օդանավերը: «Մենք Էրդողանին ցույց ենք տալու Su-57 և Su-35 օդանավերը, ասել է Ռուսաստանի փոխվարչապետ Յուրի Բորիսովը, ով համակարգում է ռազմարդյունաբերության ոլորտը:
Էրդողանը Պուտինի ու Ռուսաստանի արդյունաբերության և առևտրի նախարար Դենիս Մանտուրովի հետ ուսումնասիրել է Su-57 և Su-35 օդանավերը: Նրանք դիտել են օդաչուի խցիկը։ Էրդողանին ցույց են տվել նաև ուղղաթիռների մոդիֆիկացված մոդելներ, ինչպես նաև մարդատար նոր օդանավ, MC-21 երկու շարժիչներով օդանավը նախատեսված է, 6 կիլոմետր թռիչքների համար: Միջին հեռավորության այս մարդատար օդանավի մասսայական արտադրությունը նախատեսվում է 2020 թվականից: Էրդողանն ու Պուտինը դիտել են նաև ավիաշոուն, օդ են բարձրացել ռազմական ու մարդատար օդանավեր, ուղղաթիռներ:
Այսօր նաև հաղորդվեց, որ Էրդողանի այցի օրը սկսվել է S-400 համակարգերի մատակարարման երկրորդ փուլը: Առաջին փուլի մատակարարումները սկսվել էին անցած ամսից: Թուրքիան պատրաստվում է այդ համակարգերը մարտական հերթապահության դնել գալիք տարվա գարնան սկզբին:
Այսօրվա դիտումներից, օդանավեր ու ուղղաթիռներ ուսումնասիրելուց հետո Պուտինի և Էրդողանի հանդիպմանը Ռուսաստանի նախագահը երկկողմ համագործակցությունը զարգացնելու առաջարկ է արել։ «Մենք Ձեզ ցուցադրեցինք ռազմական և քաղաքացիական նշանակության տարբեր արտադրանքը, դա ոչ միայն ցուցադրում է Ռուսաստանի հնարավորությունը ավիատիեզերական ոլորտում, այլ նաև մեր երկկողմ հարաբերություններում փոխգործակցության հնարավորություն է բացում», - ասել է Պուտինն՝ ընդգծելով. «Իհարկե կարող ենք միավորել մեր ջանքերն այն ոլորտներում, որտեղ մեր փորձառությունը ավելի էֆեկտիվ և պահանջված է»:
Ռուս-թուրքական հարաբերությունները, ինչպես նկատում ենք, հետեւողականորեն շարունակում են նոր բարձունքներ նվաճել: Նոր կայացած S-400 համակարգերի գործարքից հետո՝ ռուսական կողմը ռազմական ոլորտի նոր գործարքներ կնքելու նախաշեմին է Թուրքիայի հետ:
Ռուս-թուրքական հարաբերություններն այն աստիճանի են ջերմացել, որ անգամ ԱՄՆ-ն՝ իր ռազմավարական գործընկեր Թուրքիային չկարողացավ հետ պահել S-400 համակարգերի գործարքից կնքումից, այսպես ասած՝ Էրդողանն ընտրեց Պուտինի հետ գործարք կնքելու կողմը:
Մետաքսյա Շալունց