Նիկոլ Փաշինյանի գաղտնի պլանը․ինչու է նա ՍԴ-ի հարցում առճակատման գնում
Թեպետ Վենետիկի հանձնաժողովի`հունիսի 20-21-ի նստաշրջանի ամփոփիչ արձանագրության Հայաստանին վերաբերող հատվածը հայտնվեց համացանցում եւ դարձավ քննարկվող հարցերի թոփ տասնյակի առաջատարը,քանզի այդ զեկույցով Վենետիկը կոշտ գնահատականներ տվեց Սահմանադրական դատարանի շուրջ իշխանության պլանի եւ նրանց սրտի դատավոր Վահե Գրիգորյանի հայտարարությունների վերաբերյալ, սակայն Նիկոլ Փաշինյանը ՝թքած ունենալով Վենետիկի կարծիքի վրա, իր վերջին հարցազրույցում պնդել է ՍԴ-ի հետ կապված իր տեսակետները, մի բան էլ կոշտացրել դրանք։
Փաշինյանը, որը 2015 թվականի սահմանադրական փոփոխությունները գնահատում էր որպես «կեղծ օրակարգ» ասելով՝ պետք չէ պայքարել այդ օրակարգի դեմ, այսօր «ցնցվել է» Վահե Գրիգորյանի նամակից, քանի որ պարզել է, որ սահմանադրական փոփոխություններից հետո ՍԴ-ն գործող Սահմանադրության տեքստին, ոգուն, չի համապատասխանում ու պետք է ամեն ինչ անել իդեալական ՍԴ ունենալու համար։
Թե ինչու է Փաշինյանը համառորն գրոհում ՍԴ-ի ուղղությամբ՝ հաշվի չառնելով նույնիսկ միջազգային կառույցների վերաբերմունքը եւ հնարավոր պատժամիջոցները, տարբեր վարկածներ են շրջանառվում։ Նախ առաջինն այն է, որ Փաշինյանը ցանկանում է առաջիկա տարիներին սահմանադրական փոփոխություններ իրականացնել, որի նպատակը պետության կառավարման մոդելի փոփոխությունը կլինի եւ խորհրդարանական համակարգից կրկին վերադարձը նախագահականին։ Նիկոլ Փաշինյանը հասկանում է, որ շատ շուտով իր վարկանիշը հավասարվելու է հողին, իսկ գործող մոդելը, մինչեւ անգամ՝ սուպերվարչապետական, չի փրկելու Նիկոլ Փաշինյանին ։ Ներիշխանական խմորումների պարագայում ԱԺ-ն կարող է «փախչել» Փաշինյանի տակից եւ վարչապետին ուղարկել թոշակի։
Իսկ նախագահական համակարգի պարագայում Նիկոլ Փաշինյանը կդառնա նախագահ եւ իր ձեռքը կկենտրոնացնի իշխանական ամբողջ բուրգը։ Ու որպեսզի իր իշխանությունը հավերժացնելու իր ծրագրի իրականացման ճանապարհին արգելքների չհանդիպի, ՍԴ-ն պետք է ղեկավարի իր կամակատարը, ով կդակի Փաշինյանի կամքն արտահայտող ցանկացած նախագծի տակ։
Վարկածներից մեկն էլ կապված է տխրահռչակ Ստամբուլյան կոնվենցիայի հետ։ Ինչպես հայտնի է այդ կոնվենցիան վերջին շրջանում նորից օրակարգ է բարձրացել, լրատվական արտահոսքեր կան, որ իշխանությունը պատրաստվում է վավերացնել այն։ Կոնվենցիայի վտանգների եւ հասարակության այլասերման ռիսկերի մասին մասնագետները մի քանի շաբաթ է բարձրաձայնում են։Կոնվենցիայում օգտագործվող որոշ հասկացություններ հիմք են տալիս պնդելու որ արական և իգական սեռերից բացի կարող է լինել նաև այլ սեռ։
Ստամբուլյան կոնվենցիայի համաձայն՝ մասնակից պետությունները պետք է անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկեն՝ կանանց և տղամարդկանց վարքագծի սոցիալական և մշակութային վարվելակերպերում փոփոխություններ մտցնելու նպատակով՝ այն հաշվով, որպեսզի արմատախիլ արվեն այն նախապաշարմունքները, սովորույթները, ավանդույթները և մյուս բոլոր այն երևույթները, որոնք հիմնված են կանանց և տղամարդկանց կարծրատիպային դերաբաժանման գաղափարի վրա։
Կոնվենցիայի այս դրույթը խնդրահարույց է, քանի որ սովորույթների և ավանդույթների համակարգի միջոցով յուրաքանչյուր ժողովուրդ վերարտադրում է իրեն, իր մշակույթը, բնավորությունը, սերունդների հոգեբանությունը: Իսկ Նիկոլ Փաշինյանին պետք է կյանքի գնով վավերացնել այն, քանի որ կա արտաքին պարտադրանք։ ՍԴ գործող կազմի նկատմամբ Նիկոլ Փաշինյանը վստահություն չունի ու չի բացառվում, որ նմանատիպ օրենքներ նույնպես ապագայում լինեն։ Այնպես որ խնդիրը ոչ այնքան անձերն են, որքան Փաշինյանի պլանները։
Անի Սահակյան