Սուր նախապատերազմական լարում. «վերելակային» զրույցի «խերը»
Մայիս 30-ին, ինչպես հայտնի է, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները տարածաշրջանային այցն ամփոփեցին համատեղ հայտարարությամբ: Նրանք հայտնեցին, որ այցի հիմնական նպատակը շփման գծում և միջազգային սահմանին իրավիճակի զարգացման գնահատումն էր: «Կողմերի խնդրանքով համանախագահները կոնկրետ առաջարկներ են ներկայացրել կարգավորման գործընթացի հաջորդ քայլերի, այդ թվում և հումանիտար ու անվտանգության միջոցների վերաբերյալ: Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարներն ընդունել են համանախագահների առաջարկը՝ առաջիկայում իրենց հովանու ներքո հանդիպելու վերաբերյալ, և պատշաճ ժամկետներում այս մասին մանրամասներ կհրապարակեն», ասվում էր հայտարարություն: Միաժամանակ համանախագահները նաև խորը մտահոգություն էին հայտնել վերջին զոհերի կապակցությամբ ու կողմերին կոչ են արել հնարավորինս զսպվածություն ցուցաբերել և խուսափել իրավիճակի հետագա լարումից:
Անցավ այս հայտարարությունից ընդամենը մեկ օր, հունիսի 1-ին հայտնի դարձավ, որ հակառակորդի կողմից արձակված կրակոցից մահացու հրազենային վիրավորում է ստացել ՊԲ հարավարևելյան (Մարտունի) ուղղությամբ տեղակայված զորամասերից մեկի ժամկետային զինծառայող, 2000թ. ծնված Սիփան Մելքոնյանը:
ՀՀ ԱԳՆ-ն հանդես եկավ կոշտ հայտարարությամբ՝ դատապարտելով՝ «իրավիճակի սրման ուղղությամբ վերջին երեք օրվա ընթացքում Ադրբեջանի կողմից ձեռնարկված միտումնավոր քայլերը, ինչը դրսևորվել է սեփական կորուստների վերաբերյալ կեղծ տեղեկատվության տարածմամբ, Հայաստանի ղեկավարների հասցեին ֆիզիկական բռնության վերաբերյալ Ադրբեջանի խորհրդարանում իշխող կուսակցության ներկայացուցիչների կողմից հրապարակայնորեն հնչեցված ուղղակի կոչերով և հրադադարի ռեժիմի խախտումների զգալի աճով, ինչն այսօր հանգեցրեց Արցախի պաշտպանության բանակի զինծառայող Սիփան Մելքոնյանի սպանությանը»:
ԱԳՆ-ն նշել էր, որ Ադրբեջանի դատապարտելի այս գործողությունները, շուտափույթ կերպով չդադարելու դեպքում, կարող են լուրջ խոչընդոտ դառնալ կարգավորման գործընթացի շրջանակներում հետագա քայլերի համար: «Դրանք նաև հարցականի տակ են դնում Ադրբեջանի վստահելիությունը և նրանց կարողությունը հավատարիմ մնալ հրադադարը պահպանելու և ամրապնդելու վերաբերյալ 2018թ. սեպտեմբերին Դուշանբեում ձեռք բերված և 2019թ. մարտին Վիեննայում վերահաստատված հանձնառություններին: Հայաստանը վճռականորեն կոչ է անում Ադրբեջանին ցուցաբերել իրական քաղաքական կամք՝ արտահայտված հրադադարը պահպանելու ուղղությամբ կոնկրետ ու արդյունավետ գործողություններով: Ադրբեջանը լիակատար պատասխանատվություն է կրելու իրադրության հետագա սրման ռիսկերի համար», ասվում էր ՀՀ ԱԳՆ-ի հայտարարության մեջ:
Այնուհետեւ ասվում էր. «Վերջին միջադեպն ընդգծում է հնարավորինս սեղմ ժամկետներում հրադադարի խախտումների ԵԱՀԿ հետաքննող մեխանիզմի ներդրման վերջնականացման և ԵԱՀԿ Գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի գրասենյակի ընդլայնման հրատապությունը՝ համաձայն Ադրբեջանի՝ 2016թ. Վիեննայում և Սանկտ Պետերբուրգում ստանձնած պարտավորությունների»:
Այսպես, Ադրբեջանի գործողությունները տեղի ունեցան ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հայտարարությունից անմիջապես հետո, երբ նրանք հանդես եկան առավելագույնս զսպվածություն ցուցաբերելու և լարվածությունից խուսափելու վերաբերյալ կողմերին ուղղված կոչով:
Սա ուղղակի նոր ապտակ է Ադրբեջանի կողմից հայկական կողմի կառուցողական մթնոլորտի, «ժողովուրդներին խաղաղության նախապատրաստելու» մասին հայտարարություններին ի պատասխան: Ահա, «վերելակային» բանակցությունների առաջին պտուղները:
Ալիևն, այսպիսով, մտավ սովորական ռեժիմ՝ նախապատերազմային փուլ: Սա Փաշինյանի նյարդերն ու համբերությունը ստուգելու փուլ է:
Թամար Բագրատունի