Ռուսաստանի ինչի՞ն է պետք Տիգրան Սարգսյանը
Ռուսական eadaily.com կայքը հրապարակել է ծավալուն վերլուծական հոդված՝ նվիրված ՀՀ նախկին վարչապետ, ՀՀ-ում ԱՄՆ նախկին դեսպան, Եվրասիական տնտեսական միության գործադիր մարմնի՝ Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի նախագահ Տիգրան Սարգասյանի գործունեությանը: <<Մինսկին և Աստանային հավասարար կշռողը. Ռուսաստանի ինչի՞ն էր պետք Տիգրան Սարգսյանը>> վերտառությամբ հոդվածում նախ մանրամասնվում է, որ Ռուսասատանի ներկայացուցիչ Վիկտոր Խրիստենկոյի փոխարինումը Սարգսյանով բավականին անսպասելի է եղել: Ի սկզբանե ԵՏՄ-ն Ռուսասատան-Բելառուս, Ղազախաստան եռյակի միությունն էր և Ռուսաստանից հետո տնտեսական հանձնաժողովի նախագահությունը պետք է փոխանցվեր Բելառուսին: Քանի որ ԵՏՄ ռոտացիոն ղեկավարումը կատարվում է այբենական հերթականությամբ՝ սեղմ ժամկետում ԵՏՄ լիրաժեք անդամի կարգավիճակ ձեռքբերած Հայաստանը հասցրեց առաջ անցնել Բելառուսից: Ըստ հոդվածագրի՝ Հայաստանի այս առաջխաղացումը ժամանակին մինաշանակ չի ընկալվել հատկապես Բելառուսի նախագահ Լուկաշենկոյի կողմից, ով Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի նախագահ պոստի համար նախապատրաստել էր իր թեկնածուին: Հետաքրքիր զուգադիպությամբ Տիգրան Սարգսյանին ներկայացնելու պարտավորությունը վերապահվեց հենց Լուկաշենկոյին, ով վարում էր Եվրասիական տնտեսական միության գագաթաժողովը: Թեպետ Բատկան իր դժգոհության մասին բարձրաձայն չարտահայտեց, սակայն ՀՀ ներկայացուցչին ներկայացնելիս՝ նա ձևացրեց, թե չգիտի Տիգրան Սարգսյանի անունը և խնդրեց, որ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսայանը հուշի Խրիստենկոյին փոխարինողի անունը: Սա քաղաքական վերաբերմունքի արտահայտություն էր, որովհետև իրականում Բելառուսի նախագահը, ով Տիգրան Սարգսյանի վարչապետության շրջանում այցելել էր Հայաստան և պաշտոնական արարողակարգով պայմանավորված մի քանի անգամ հանդիպել նրա հետ, հազիվ թե չիմանար նրա անունը: << Նրան աջակցում է անձամբ Վլադիմիր Վլադիմիրիչը՝ Ռուսաստանի նախագահը, նա ժամանակին աշխատել է նրա հետ: Ասում են՝ շատ փորձառու, առաջադեմ մասնագետ է: Այդ պատճառով մենք նրան նաև նշանակել ենք այդ հանձնաժողովի նախագահ>>,- այսպես ներկայացրեց Լուկաշենկոն՝ Տիգրան Սարգսյանին: Իսկ Վլադիմիրր Վլադիմիրիչի բարահեճությունը Տիգրան Սարգսյանը ստացել էր շնորհիվ պետերբուրգյան շկոլայի հետ ունեցած սերտ կապերի: Խոսքը մասնավորապես <<Գազպրոմի>> նախագահ Ալեքսեյ Միլերի հետ ունեցած մտերմության մասին է, ում հետ Սարգսյանը եղել է համակուրսեցի՝ Լենինգրադի Վոզինիսևսկու անվան ֆիանանսատնտեսական ինստիտուտում սովորելու տարիներին: Բայց սա Տիգրան Սարգսյանի նշանակման համար լուրջ հիմնավորում հազիվ թե լիներ, եթե այլ՝ ավելի հիմնավոր պատճառներ չլիներն: Վերջերս Ռուսաստանի վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարեց, որ Մոսկվային հայտնի է, որ Տիգրան Սարգսյանը <<այլ երկրում կառավարություն ղեկավերելու արդյունավետ փորձ ունի>>: Պարզվում է Տիգրան Սարգսյանի՝ Հայաստանի գործադիր իշխանության ղեկավարման փորձը, որը Հայաստանում առավելապես դժգհությունների տեղիք է տվել, շատ արդյունավետ է գնահատվել Մոսկվայի կողմից: Եվ հենց այդ գնահատանքը հաշվի առնելով՝ Կրեմլը առաջ է քաշել Տիգրան Սարգսյանին, որպես Աստանային ու Մինսկին հակակշռող բևեռ: Նազարբաևն ու Լուկաշենկոն բազմաթիվ հարցերում ակնհայտ <<նեղում են>> Ռուսաստանին՝ հստակ ընդգծելով, որ իրենք ԵՏՄ-ում չեն պատրաստվում հանդուրժել միակ իմպերատաորի գոյությունը և երբևէ չեն գնա այնպիսի քայլի, որից իրենց տնտեսությունները կտուժեն: Այսինքն՝ Աստանան ու Մինսկը միասին հակակշռում էին Մոսկվային և սա շատ հստակ ընդգծվեց ԵՏՄ միասնական արժույթի մասին հարցի քննարկումների ժամանակ: Պարզ է, որ Հայաստանը իր տնտեսության թույլ ու նվազ ծավալներով, չէր կարող վճռորոշ ազդեցություն ունենալ ԵՏՄ-ում: Պուտինն ակնկալում է, որ Տիգրան Սարգսյանը Ասատանայի և Մինսկի հակակշիռը կչեզոքացնի և կլուծի միասնական արժույթի խնդիրը՝ մինչ այդ ապահովելով ֆինանսական շուկայի ինտեգրացիայի գործընթացը: Ռուսական կողմը համոզված է, որ Տիգրան Սարգսյանը, լինելով լիբերալ գործիչ ու մեծ ռեֆորմատոր՝ կկարողանա իրենց հույսերը արդարացնել: Տիգրան Սարգսյանի հետ մեծ հույսեր կապելուց առաջ Կրեմլում թերևս ճիշտ կանեին՝ նախապես հարցնել հայ գործարարների կարծիքը: Վստահաբար նրանք ռուսներին պատմելու բան կունենային, այն մասին, թե ինչպես էր Տիգրան Սարգսյանի կառավարությունը տեղը տեղին բիզնեսի ու տնտեսության հերն անիծում՝ արդյունքի փոխարեն պետությանը հրամցնելով վիրտուալ իրողություններ: Ուշագրավը սակայն վերջաբանն է. ավարտելով ԵՏՄ տնտեսական հանձանաժողվի նախագահությունը՝ Տիգրան Սարգսյանը՝ արդեն ավելի բարձր վարկանիշով և մեծ հեղինակությամբ Կրեմլից կգործուղվի խորհրդարանական հանրապետության վերածված Հայաստան՝ ընդունելու վարչապետի բարձր աթոռը: Սա թերևս Կրեմլի ծրագիրն է, որի ուղեծրում փոփոխություն կարծես չկա. Հայաստանում իշխանության բոլոր ժառանգորդներին որոշում են Մոսկվայում: Կրեմլն ունի իր կադրը, կամ էլ գուցե կադրերը: Նրանցից մեկի անունը հայտնի է: Դավիթ Մանուկյան